فاطمه زهرا (س) روشنگری و مقابله با حاکمیت غاصب/ آیت الله علی نظری منفرد
آیت الله علی نظری منفرد؛ استاد حوزه علمیه، شامگاه ۱۵ آذرماه در سخنانی در مراسم عزاداری مؤسسه فهیم با عنوان «روشنگری فاطمه(س) در برابر تحریف حاکمیت» با بیان اینکه روشنگری در جایی رخ میدهد که حقایق برای مردم تحریف و پنهان شده است و فرد روشنگر باید آگاه به حقایق باشد و ترفند دشمن را بتواند بشناسد و بیان کند، گفت: تحریف کلمهای است که خداوند در قرآن در مورد عهدین بیان کرده است؛ تحریف گاهی لفظی و معنوی و گاهی جابجایی است؛ «مِنَ الَّذِينَ هَادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ» یا «فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَٰذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلً» از موضعگیری حضرت زهرا(س) برمیآید که تحریف در واقعیت رخ داده بود.
وی افزود: کسانی که مباشر مستقیم و با واسطه در تحریف هستند قطعا دنبال مقام و مال هستند لذا حضرت سوگند یاد کردند و فرمودند: اگر حق را به صاحبش داده بودند و از عترت پیامبر(ص) تبعیت کرده بودند اختلاف در احکام و عقاید مردم پیش نمیآمد.
نظری منفرد افزود: مهمترین دلیل اختلاف شیعه و سنی در تفویض و قضا و قدر و سایر مسائل محل اختلاف بین عامه و شیعه همین تحریفاتی بود که به واسطه سقیفه رخ داد. اگر حقایق خیلی روشن برای مردم بیان شود کسی به سمت باطل نمیرود؛ علی(ع) در یکی از خطب نهجالبلاغه فرمودند: آغاز فتنهها، هواهای نفسانی است که پیروی از احکامی است که به صورت بدعت گذاشته میشود. اگر حق از باطل جدا میشد ترسی وجود نداشت ولی مقداری از باطل و حق را ممزوج میکنند.
استاد نظری منفرد با بیان اینکه در سقیفه جمع شدند و گفتند مسئله خلافت باید با شور و مشورت انجام شود یا اهل حل و عقد جمع شوند، تصریح کرد: دو دلیل آوردند؛ اول اینکه بیعت امری قرآنی و مشروع است؛ لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا، و دوم؛ وَأَمْرُهُمْ شُورَىٰ بَيْنَهُمْ بود؛ غافل از اینکه قرآن فرموده است امرهم شوری بینهم یعنی در امر خودشان مشورت کنند ولی آیا امامت امر شورایی بود؟ درست مانند اینکه مشورت کنیم آیا نماز بخوانیم یا نخوانیم؟ لذا حضرت زهرا(س) فرمودند: وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ ۗ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ ۚ سُبْحَانَ اللَّهِ وَتَعَالَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ؛ و خدای تو هر چه خواهد بیافریند و (هر کس را صلاح داند) برگزیند، دیگران را (در نظم عالم) هیچ اختیار و گزینشی نیست، ذات پاک الهی منزه و برتر از آن است که به او شرک آورند. خدایی که انسانها را آفریده است باید تعیین کند چه کسی جانشین شود؟
امامت و خلافت؛ امر الهی است نه بشری
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: ما برای اینکه ببینیم امامت امر خداست یا بشر باید به کتاب و سنت مراجعه کنیم در حالی که برخی استدلال میکنند که در دنیا امروز هم دموکراسی وجود دارد یعنی اگر فردی رای نیمی از مردم به علاوه یک را به دست آورد انتخاب شده است ولی عرض ما این است که ممکن است یک هنرپیشه و سیاستمدار با رای مردم نماینده مجلس و رئیس جمهور شود ولی آیا با رای مردم کسی پزشک و متخصص و مکانیک و ... میشود؟
وی افزود: کسی که میخواهد جای رسول خدا بنشیند باید آگاه به دین باشد و این با رای حل نمیشود؛ قرآن کریم هم در مورد مسئله امامت هم آیات متعددی دارد که یکی از آنها آیه ۱۲۴ سوره مبارکه بقره است: وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ ۖ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا ۖ قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي ۖ قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ؛ خداوند تاکید دارد من جاعل امامت هستم؛ حضرت ابراهیم(ع) نبوت داشت ولی بعد از ابتلائات فراوان مقام امامت به او عطا شد و وقتی از خدا خواست که این عهد امامت به ذریه من هم برسد خداوند فرمود لا ینال عهدی(عهد من) عهد من به ظالمین نمیرسد؛ واژه خلافت هم در قرآن به همین معناست: يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَىٰ فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ؛ ما شما را خلیفه قرار دادیم.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: بخشی از خطبه حضرت زهرا(س) فلسفه احکام است؛ ان الله عز و جل جعل الایمان تطهیر لکم ...؛ خلیفه اول وقتی گفت انبیاء از خودشان ارثی باقی نمیگذارند(نحن معاشر الانبیاء لا نورث ما ترکناه صدقه» موضعگیری فرمودند. به ما فرمو دهاند اگر روایتی موافق با کتاب است آن را اخذ کنید و اگر خیر آن را رها کنید. در این خطبه حضرت زهرا(س) به ۲۰ آیه استدلال کرده است؛ حضرت فرمودند ای پسر قحافه، چطور همه میتوانند از امواتشان ارث ببرند و من نمیتوانم؟ تو میتوانی از پدرت ارث ببری و من نتوانم؟ یعنی به آیات عمومی مرتبط با ارث همچنین به آیات اختصاصی از جمله « وَوَرِثَ سُلَيْمَانُ دَاوُودَ».
وی تاکید کرد: این روشنگری و مقابله با حاکمیت غاصب در مسجد مدینه صورت گرفت. حضرت دو خطبه داشتند یکی همین خطبه مسجد در جمع مهاجرین و انصار و دیگری در جمع زنان در روزهای آخر عمر شریفشان.
پوشالیبودن بیعت، مشورت و دموکراسی سقیفه
آیت الله نظری منفرد با بیان اینکه این چه دموکراسی است که شمشیر بر بالای سر حضرت علی(ع) بردند و گفتند یا بیعت کن یا تو را میکشیم، ادامه داد: حضرت در برابر تحریفی که در سقیفه شد و رنگ و بوی دینی و بیعت و رای مردم به آن داده بودند ایستادند و فرمودند: جعل امامتنا نظام المله و .... امامت ما موجب نظام امت است یعنی امامت مقام خدایی است. ضمن اینکه اصلا صحابه خاص پیامبر(ص) مانند سلمان، عمار و بنیهاشم و... بیعت نکرده بودند. در روزهای آخر به زنان هم خطاب کردند که شما از کوه بلند رسالت جدا شدید و به حضرت امیر(ع) شما جوان هستید و پیرمردها کارکشتهتر هستند.
نظری منفرد بیان کرد: حضرت زهرا(س) در پاسخ به این مسئله فرمودند حضرت امیر(ع) کسی است که هم متخصص در امر دنیاست و اقتصاد و فرهنگ و اعتقاد مردم را میتواند اداره کند و هم مردم را به سعادت آخرت میرساند. نکته دیگر اینکه خدا ما را از تبعیت شیطان برحذر داشته و فرموده است شیطان را دشمن خود در نظر بگیرید؛ خلفا گفتند ما در سقیفه خواستیم جلوی فتنه را بگیریم ولی حضرت زهرا(س) در خطبه فرمودند: الا فی الفتنه سقطوا؛ این کار شما خودش فتنه است و شما در فتنه سقوط کردید.
وی ادامه داد: ایشان در عمل هم روشنگری کردند لذا فرمودند که مرا شب دفن کنید و نگذارید کسی مطلع شود و قبر من مخفی بماند چرا؟ چون خواستند تا قیامت نشان دهند که از خلفا ناراضی بودند و نمیخواستند آنان بر پیکرشان نماز بخوانند و در تشییع ایشان شرکت کنند.