استاد سروش محلاتی در نشست موسسه فهیم این مسئله را تشریح کرد که برای اجرای امر به معروف و نهی از منکر تحصیل قدرت هم از جانب مردم و هم حکومت لازم است. به گزارش شفقنا، استاد سروش محلاتی در نشست مجازی به مناسبت عزاداری ماه محرم و صفر که توسط موسسه فرهنگی پژوهشی فهیم برگزار می شود، به مقوله وجوب تحصیل قدرت برای امر به معروف و نهی از منکر اشاره کرد و بیان داشت: مسلم است که امر به معروف و نهی از منکر مشروط به قدرت است، قدرت مانند عقل یکی از شرایط عامه تکلیف است و کسی که ناتوان است وظیفه و مسئولیتی ندارد.
سخنران استاد محمد سروش محلاتی
دویست و هفتاد و دومین جلسه از سلسله جلسات نظریه پردازی موسسه پژوهشی فرهنگی فهیم شامگاه شنبه 9 اردیبهشت 96 با نظریه پردازی حجت الاسلاوالمسلمین محمد سروش محلاتی پیرامون «نظریه نسبیت در حکومت اسلامی» و با حضور جمع کثیری از اندیشه وران، فضلا، طلاب و دانشجویان در محل موسسه برگزار گردید.
نظریه پرداز: استاد محمد سروش محلاتی
به گزارش روابط عمومی موسسه فهیم، دویست و بیست و هفتمین جلسه نظریه پردازی موسسه فهیم شب گذشته ـ شنبه 11 بهمن ماه ـ با موضوع "تئوری انقلاب در فقه شیعه" با سخنرانی «استاد محمد سروش محلاتی» و با حضور اساتید، طلاب، دانشجویان و پژوهشگران در محل موسسه فهیم قم برگزار شد.
قال الله تعالی فی محکم کتابه «وَ قاتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ الَّذينَ يُقاتِلُونَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدين»[1]. موضوع جلسه «فقه بکارگیری سلاحهای شمیایی» است که از مسائل مهم و جدی دنیای امروز است. ظهور و بروز ابزارهای جدید برای استفاده در جنگ که از مجموعهی آنها تعبیر به سلاحهای کشتار جمعی میشود، مسائل جدیدی را در برابر فقه ما قرار داده است. از ویژگیهای سلاحهای کشتار جمعی این است که اثر زیانبار آنها فقط مختص کسانی نیست که در میدان جنگ حضور دارند، بلکه آثار آن بسیار وسیعتر است و شامل افراد دیگر مانند زنان، کودکان و افراد ناتوان هم میشود و حتی بالاتر از آن در تخریب و نابود کردن همهی موجودات زنده اعم از حیوانات و گیاهان نقش بسزایی دارد. سلاحهای کشتار جمعی به دو نوع سلاح هستهای و سلاح شمیایی تقسیم می شود. موضوع مورد بحث ما، سلاح شمیایی است. این مسأله در فقه ما سابقه و پیشینهای دارد، لذا ابتدا مسأله را بر حسب نظرات فقهای گذشته بررسی میکنیم و مروری بر آرای آنها داریم و بعد به نظر فقهای معاصر و مشکلاتی که در مورد این مسأله وجود دارد و دربارهی آنها باید تأمل کرد، خواهیم پرداخت. پیشینهی سلاحهای شمیایی در فقه
مباحث فقه اجتماعی کاملا تحت تأثیر مبانی کلامی است. بنابراین، تا مبانی کلامی منقّحی نداشته باشیم، فقه اجتماعی منقحی هم نمیتوانیم داشته باشیم . متأسفانه مبانی کلامی منقّح نشده است. و فقیه خود را ملتزم و متعهد نمیبیند که به تنقیح این مبانی بپردازد. از این رو، در کتابهای فقهی، این مباحث چون جنبه استطرادی دارد به صورت کامل بررسی نشده است. متأسفانه در علم کلام نیز بررسی کافی در این گونه مسائل انجام نگرفته است .
بسم الله الرحمن الرحیم. در جلسه گذشته عرض کردم که مسئله حریم خصوصی یک مسئله نیست که در یک جلسه یا چند جلسه دربارة او صحبت بشود و بتوان به یک نتیجهگیری رسید چون هم مبانی این مسئله متعدد است و هم مسائل این بحث متعدد و فراوان است. لذا نیازمند هست به جلسات متعدد و مکرر تا بتوان دربارة ابعاد مختلف این مسئله صحبت کرد ولی خوشبختانه یا متأسفانه نمیدانم موضوعی که اینجا مطرح و به بنده محول شد یک عنوان کلی است و
دین پژوهی در دوران معاصر یکی از نیازهای اساسی جوامع دینی است. پرسش های فرا روی اندیشه دینی و تحولات دنیای جدید آموزههای فرهنگی سنتی دینی را به چالش کشیده است. عنصر اجتهاد در عرصة فهم دین باید در دو زمینه پاسخهای مناسب به پرسشهای نوین و طرح نظریههای متناسب با شرایط زمان و مکان فعالتر شود و از مجموعه معارف دینی دفاعی منطقی و عقل مدارانه بنماید. موسسه فرهنگی فهیم در جهت ایفای این نقش فعالیتهای خود را سامان داده است و با برگزاری جلسات علمی پاسخ به شبهات و طرح نظریهپردازی عالمان نو اندیش گامی کوچک در این زمینه برداشته است. مجموعة حاضر متن یکی از جلسات نظریهپردازی موسسه در عرصة «فقه واصول» است، امید است انتشار این مباحث به آزاد اندیشی و تولید علم در حوزة دین کمک کند.
در این جسه پیرامون مرحه سوم از امر به معروف نهی از منکر بحث می شود. فقها فرمودهاند امر به معروف و نهی از منکر دارای سه مرحله: قلبی، لسانی و یدی- مرحله ای که آمر یا ناهی به اقدام عملی دست می زند- است، موضوع مورد بحث، این مرحله است که چند نکته را ابتدا به عنوان مقدمه عرض میکنم. مقدمه
یکی از مسائلی که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته و سؤالات مختلفی درباره آن مطرح میشود حکم مرتد است. سوال این است که آیا حکم ارتداد با اصول و موازینی که اسلام مطرح کرده است سازگار است یا خیر؟ برخی از این پرسشها جنبه برون دینی دارند از جمله ناسازگاری حکم مرتد با حقوق بشر و برخی درون دینی هستند مثل ناسازگاری حکم مرتد با آیه لا اکراه فی الدین. طرح این پرسشها و سؤالات باعث بوجود آمدن نظریات متفاوتی از سوی اندیشمندان مسلمان شده است. در این باره این جانب هم نظریهای دادهام که به صورت مکتوب منتشر شده است که در این جلسه آن هم در حد ارئه گزارش به آن میپردازم