دیشب( ۱۱ آذرماه )در نشست موسسه فهیم شاهد برگزاری جلسه ی علمی بمناسبت گرامی داشت ایام سالگرد آیه الله هاشمی رفسنجانی (ره) بود . موضوع جلسه بررسی روششناسی تفسیر راهنما و با حضور اساتید محترم :استاد محمد علی مهدوی راد و دکتر محمد مرادی و دبیری دکتر محمود ملکی بود . در این جلسه مهندس یاسر هاشمی رفسنجانی ، استاد محمد سروش محلاتی ، استاد محمد علی ایازی و حجه الاسلام موسوی ( از دست اندر کاران فعلی مرکز فرهنگ و قرآن ) به ایراد سخن پرداختند.خلاصه این مباحث را در ادامه ببینید. استاد مهدویراد در آغاز بیان کرد: ایشان در نوشتن این تفسیر چون در شرایط زندان و سختی بوده با این وضع چنین اثری را نوشتهاند که نشاندهنده سیالیت دل و ذهن و اخلاص بوده که همین اخلاص هم سبب شده است تا شجره طیبهای شکل بگیرد.
به گزارش روابط عمومی موسسه فهیم، دویست و نهمین جلسه نظریه پردازی موسسه فهیم شب گذشته ـ شنبه 6 اردیبهشت ـ با موضوع میزگرد "روش شناسی تفسیر امام خمینی(ره)" و با سخنرانی «اساتید محترم سید محمد علی ایازی و کاظم قاضی زاده، و دکتر محمد کاظم شاکر» و با حضور اساتید، طلاب، دانشجویان و پژوهشگران در محل موسسه فهیم قم برگزار شد.
تقوی: بسم الله الرحمن الرحیم. با تشکر از سروران عزیزی که در این جلسه و این مناظره شرکت کردند. ابدائاً باید عرض بکنم با توجه به اینکه کم کم در آستانه سالگرد حضرت امام رضوان الله علیه قرار میگیریم، مؤسسه فهیم به استقبال رفت و یک بحث قرآنی را در رابطه با شخصیت تفسیری امام به بحث و مناظره اساتید بزرگوار گذاشت. حضرت امام یک شخصیت چند وجهی و چند بعدی است؛ یعنی یک علمی که در مراتب عالی به عنوان فقیه شناخته میشود، به عنوان عارف و فیلسوف شناخته میشود و در همان حال به عنوان یک شخصیت تفسیری و قرآنی شناخته میشود؛ گر چه حضرت امام تفسیر کاملی از قرآن ندارند، اما همین مقدار آثاری که جمعآوری شده است؛ افکار و اندیشهها، نوشتهها و گفتههای ایشان پیرامون قرآن، انصافاً حجم بالایی است به گونهای که استاد محقق آیت الله ایازی مطالب پراکنده تفسیری امام را در 5 جلد که البته جلد اول مقدمه است و مطالب خودشان است، 4 جلد بعدی تفسیر امام است پیرامون بعضی از آیات و سور قرآن یا اینکه امام فقیهی بود که در فقه خودش به قرآن اهتمام ویژهای داشت. نشانه آن وقتی که از بحثهای فقهی و اصولی امام، بحثهای ... امام، مباحث قرآنی و تفسیر جمعآوری شد، یک جلد کتاب 700 ـ 600 صفحهای به عنوان «آیات الاح
چکیدهای از مباحث گذشته، بحث امروز قسمت دوم «روششناسی فقه الحکومه از دیدگاه فقهای مشهور شیعه» است. در جلسۀ گذشته 3-2 نکته عرض کردم و امروز آنها را تکرار میکنم تا به عنوان مقدمهای برای بحث امروز باشد. بحث از روش شناسی، بحث جدیدی است و در کشورهای غربی هم عمری بیش از 200 سال ندارد. فرهنگ وبستر اولین استعمال این واژه را از سال 1800 به بعد، بیان کرده بود. روش شناسی از زمانی اهمیت پیدا کرد که چرخشی در فکر پیدا آمد و آن چرخش عبارت از این بود که فکر همانند حرف، امر تولیدی و از تولیدات ذهن بشر است و ممکن است در مبادی، مسیر یا استنتاج آن دچار خطا یا اعوجاج هایی باشیم. فکر بمثابۀ صنعت یا مصنوع تلقی شد و همانطور که هر تولیدی یک روش و متد داشت، فکر هم همین مبنا را پیدا کرد. در تاریخ فکر اسلامی هم، کم وبیش این بحث، متأخر است. هر چند که ما بحثهایی از نوع اصول فقه داریم، اما این مباحث کمی متأخر هستند.
مقدمه (مقایسه فقه حکومت و فقه حکومتی) عنوان بحث بنده «روش شناسی فقه حکومت در دورۀ معاصر شیعه» است. برای اینکه بحث سامان پیدا کند، یک مقدمه کوتاه عرض کرده، سپس بحث اصلی خود را شروع میکنم.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی: بسم الله الرحمن الرحیم و الحمد لله رب العالمین و صلی لله علی محمد و آله الطیبین الطاهرین. . میلاد فرخنده ثامن الحجج، علی بن موسی الرضا(ع) را خدمت حضار، فضلا و اساتید معظم تبریک و تهنیت عرض میکنم. هنگامی که کلمه ی روش شناسی بکار گرفته میشود، میتواند به دو معنا اراده شود:
حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه: بسم الله الرحمن الرحیم و الحمد لله رب العالمین و صلی لله علی محمد و آله الطیبین الطاهرین. با عرض سلام و ادب خدمت سروران گرامی و باسپاس از اینکه بنده را دعوت کردید تا در این جلسه پیرامون بحث علم دینی به یک هم اندیشی برسیم. مستحضر هستید که مقولهی علم دینی از یک جهت پیشینهی خیلی کوتاهی دارد و زمان زیادی از این بحث نمیگذرد،
در باره انواع و اشکال تفسیر موضوعی وحدت نظری وجود ندارد و بعضی از نویسندگان مباحث تفسیر موضوعی با اصطلاحات ویژه خود به طرح مباحثی مختلف در این زمینه پرداختهاند. بعضی نیز اصولاً برای تفسیر موضوعی یک نوع بیشتر ياد نکرده ولی برخی دیگر انواع مختلفی از تفسیر ترتیبی را یاد آور شده اند. البته بعضی از این دیدگاه ها متأثر از نوع نگرش مفسر به تعریف تفسیر موضوعی میباشد.
مقدمه قرآن کریم تنها کتابی است که از جهت لفظ و محتوا به خالق انسان و جهان انتساب دارد و پیامبر اکرم (ص) آنچه را از طریق وحی و به واسطه ملک مقرب پروردگار جبریل امین (روح الامین) گرفته است برای مردم خوانده و مردم نیز در طول قرون و اعصار این وحی معصوم(ع) را دست به دست به ودیعت گذاردهاند.