آموزه های زیارت عاشورا

 

 

 

 

حجت‌الاسلام والمسلمین عندلیب همدانی ،در 16 شهریورماه در نشست مجازی موسسه فهیم با موضوع «آموزه‌های زیارت شریفه عاشورا»، گفت: این زیارت علاوه بر ابراز محبت به اهل بیت(ع) و لعن و نفرین به دشمنان ایشان، دربرگیرنده نکات اخلاقی و اعتقادی هم هست که کمتر به آن توجه شده است.

 

وی افزود: ما گمان می‌کنیم رزق و روزی، فقط رزق و روزی مادی و دنیوی است، در حالی که از قرآن استفاده می‌شود یک بعد اساسی رزق، رزق روحی و معنوی است؛ ما همچنان که نیازمند سفره کرامت الهی در رزق و روزی مادی هستیم، نیازمند عنایت پروردگار متعال در رزق و روزی معنوی نیز هستیم.

 

عندلیب همدانی تصریح کرد: در زیارت عاشورا به سه رزق معنوی اشاره شده است؛ اولین رزق که در دو موضع زیارت بیان شده، آن است که زائر از خدا می‌خواهد خونخواهی خون مقدس سیدالشهداء(ع) را نصیب او کند؛ «فاسئل الله الذی اکرم مقامک و اکرمنی بک اَن یرزقنی طلب ثارک مع امام منصور من اهل بیت محمد(ص)»؛ شیعه‌ای که زیارت عاشورا معرفی کرده، شیعه‌ خونخواه امام حسین است؛ گاهی می‌گوید طلب ثارک و گاهی می‌گوید طلب ثاری.

 

استاد سطح عالی حوزه علمیه با بیان اینکه وقتی زیارت عاشورا می‌خوانیم، مراقب این جمله باشیم که نسبت ما با آن خون مقدس چیست؟ اظهار کرد: رزق دیگری که در این زیارت بر آن تصریح شده، برائت جستن از دشمنان اهل بیت(ع) است، «...و رزقنی البرائة من اعدائکم ان یجعلنی عکم فی الدنیا و الآخر»؛ خدا بغض فی الله را به من روزی کرده است؛ همان‌طور که طبق روایات محبت به سیدالشهدا امر خداداده در دل انسان‌های پاک است؛ بنابراین از خدا بخواهیم رزق برات در کنار محبت به انسان عطا شود، زیرا نمی‌شود انسانی محبت خدا و ولی خدا را داشته باشد و در عین حال بغض و برائت از عدو ولی خدا در دل او جای نگرفته باشد.

 

شفاعت و ثبات قدم

عندلیب همدانی ادامه داد: رزق و روزی معنوی دیگر در زیارت عاشورا، در سجده پایانی این زیارت شریف است؛ «اللهم ارزقنی شفاعة الحسین(ع) یوم الورود و ثبت لی قدم صدق عندک مع الحسین و اصحاب الحسین ...»؛ من در زیارت عاشورا از خدا خواسته‌ام که حیات و زندگی من، همچون زندگی آنان و مرگ من همانند مرگ آنان باشد و از خدا خواسته‌ام که از آن بزرگواران در دنیا و آخرت جدا نشوم و شفاعت یعنی اینکه در زندگی که پیش رو دارم، از حسین بن علی جدا نباشم و همواره با او و در کنار او باشم. لذت بهشت وقتی است که با اباعبدالله الحسین(ع) باشم.

 

استاد حوزه علمیه با اشاره به فراز «یجعلنی معکم فی الدنیا و الآخره و ان یثبت لی عندکم ...»اضافه کرد: استواری و ثبات قدم در مسیر حسینی از دیگر درخواست‌های ما هست؛ وفا، استقامت و پایداری در مسیری که مسیر حسینی است، بسیار مهم است و ما باید صادقانه و استوار در این راه بمانیم و مشکلات را تحمل کرده و سختی‌ها را در فراز و فرود زندگی با توسل به امام حسین سپری کنیم.

 

عندلیب همدانی با اشاره به تعبیر «و ثبّت لی قدم صدق عندک ...»، افزود: اگر منش اصحاب امام حسین(ع) و استقامت، استواری، ثبات قدم، صدق و وفای آن بزرگواران را مطالعه کنیم، بیشتر به این مطلب پی می‌بریم. سعیدبن عبدالله حنفی چند بار از کوفه به مکه رفت و آمد و نامه‌ها را منتقل کرده است؛ روز عاشورا وقتی حضرت می‌خواست نماز خوف بخواند، عده‌ای پاسداری از امام را برعهده گرفتند که از جمله ایشان بود و در این هنگام گاهی با نیزه و گاهی با شمشیر و سپر و گاهی با بدن در برابر تیرها ایستاد و ۱۳ تیر خورد تا نیم‌رمقی در وجودش بود و خطاب به امام گفت: آیا من به پیمان خودم با تو وفا کردم؟ امام فرمود «نعم انت امامی فی الجنة»؛ تو در روز قیامت زودتر از من وارد بهشت می‌شوی.

 

استاد سطح عالی حوزه علمیه تصریح کرد: ما در دو موضع از زیارت عاشورا ثبات قدم را در راه حسین از خدا می‌خواهیم؛ مبادا با مشکلاتی که پیش آمده و سختی فردی، خانوادگی و اجتماعی، گرفتاری‌های مادی، دنیوی و اقتصادی دست از محبت به اباعبدالله برداریم. از خدا بخواهیم تا مبادا فریب شیطان و زر و زیور و ثروت و آبرو و مصائب و دشواری‌های دنیوی سبب شود تا ما تزلزلی در ابراز عشق و وفاداری به امام پیدا کنیم. 

 

عندلیب همدنی اضافه کرد: ابن قولویه در کامل الزیارات آورده است که «اللهم اجعل لما اقول بلسانی حقیقة فی قلبی و شریعة فی عملی ...»؛ خدایا آنچه در این زیارت بر زبان من جاری شد، بیانگر یک حقیقت قلبی در درون من باشد و دوستی و محبت خودش را در عمل من نشان دهد و عملم حسینی باشد و مرا در مسیری قرار ده که اصحاب امام بودند.

استاد حوزه علمیه با اشاره به واژه «بذل» در سجده زیارت عاشورا، افزود: امام در خطبه مکه فرمود: «مَن کان فینا باذلاً مهجته و ...»؛ در این دو تعبیر، بذل خون در راه امام مطرح است؛ این ویژگی اصحاب است که خون خود را فدای حسین(ع) می‌کنند. در زیارت اربعین در مورد خود امام می‌گوییم و «بذل مهجته فیک ...»؛ در اینجا بذل خون از سوی امام شهید در راه خداست؛ این تعبیر نکته‌هایی دارد؛ یعنی افراد اگر بخواهند خونشان در راه خدا باشد، باید از مسیر جانبازی در راه امام صورت بگیرد، ولی خود امام مستقیماً خونش را بذل می‌کند.