📌 چهارمین جلسه از سلسله جلسات مجازی دین و اخلاق اجتماعی 🎙️ با حضور استاد محمد جاودان 🏷️ با موضوع زیست بایسته شیعی از نگاه اهل بیت علیهم السلام
عنوان بحث امشب «اعتدال از منظر دین، مقومها و شاخصها» است. مباحثی که قبلاً طرح شده است، مبانی اعتدال از منظر قرآن، نظریهی اخلاقی اعتدال و اعتدال و نواندیشی دینی است. به نظر من در حوزهی اعتدال، بحثهای جدی وجود دارد. من میخواهم دو سؤال را مطرح کنم و پاسخ آنها را بدهم. مباحث مقدماتی و کلیات، بحثهای واژهشناسی در قرآن و روایات،
توفیقی است که در جمع شما اندیشمندان هستیم، من از مسئول مؤسسه، جناب آقای قاضیزاده تشکر میکنم که این فرصت را برای بنده فراهم کردند تا در محضر شما باشم. پیشاپیش شهادت جانگداز امام حسن عسگری(ع) را تسلیت و شروع ولایت و امامت امام زمان(عج) را تهنیت عرض میکنم. بحث ما، بحثی دامنهدار و از جهتی نو و کار نشده است. هر دو موضوع تبلیغ و رسانه، دو موضوع بسیار گسترده هستند، لذا قطعاً نمیتوان در یک جلسه به آنچه مد نظر است، پرداخت. من سعی میکنم در فرصتی که در اختیار دارم، بحث را مطرح کنم و انشاءالله در فرصت پاسخگویی به سؤالات احتمالی شما، قطعاً بعضی از نکات بیشتر باز خواهد شد و اگر هم توفیق نداشتیم که در این جلسه همهی بحث را مطرح کنیم، میتوان بحث را در جلسهی دیگری دنبال کرد. ما در مجموع به این مباحث میپردازیم:
مقدمتاً عرض میکنم که یک دوره دربارهی حق و تکلیف با عنوان «بحثهای جدید در بعد حکومت اسلامی» بحث میشد که محور آن بحثها این بود که: اصولاً ما چیزی به عنوان حق در حکومت داریم یا نه؟ آنچه هست، تحت عنوان تکلیف است. مردم و حاکم، هر دو مکلف به اموری هستند و در حوزهی حکومت و ارتباطات مردم نباید از حق صحبت کرد
همان طوری که سروران گرامی استحضار دارید بحمدالله مؤسسه علمی، پژوهشی و فرهنگی فهیم این توفیق را داشت که یکی از مراکز علمی کیفی باشد و سلسله نشستهای مفید و با کیفیت نظریه پردازی تا حال در این مکان دائر بود و برگزار شد و باز یکی از ویژگیهای مثبت این نشستها این بود که هر از چندگاهی از حالت تکگویی و استفاده از نظریات صاحبنظران به صورت متکلم وحده یک شیوهای دیگری هم اینجا مشاهده کردیم و آن مناظرات علمی و گفتگوی علمی چیزی که شاید در جامعۀ ما به صورت عمومی و حالا به صورت خاص در مباحث علمی ما کمتر مشاهده کردیم. گفتگو کردن و فهم مطالب همدیگر و طبعاً خواستن از تنشها و نزاعها که اگر در مباحثۀ علمی اینگونه باشد طبعاً در عرصۀ عمومی و فراگیر جامعه هم آثار خودش را خواهد داشت.
بحثی را که در این جلسه و سلسله نشستهای آتی بیان خواهیم کرد عبارت است از دین و حقوق انسان. این موضوع با سه رویکرد کلامی، قرآنی و فقهی در اندیشه اسلامی مطرح شده است. سؤالاتی که در این جا مطرح است این است که آیا دین برای انسان حقوقی را به رسمیت میشناسد یا نه؟ به تعبیری دیگر آیا انسانی که در اندیشه دینی تصویر شده است، انسانی است محقق یا نه؟ و اگر حقوقی در نظر گرفته شده است این حقوق در چه عرصههایی میباشد؟ برای پرداختن به ابعاد این مقوله، تبیین مفهومی واژه حق شایسته و ضروری است تا مشخص شود که حق با چه مفهوم و معنایی از معانیاش، مورد نظر میباشد