كاظم قاضي زاده در اين روزها مطالب زيادي از ديدار دو رهبر عالي ديني در نجف نوشته اند و هر يك به نوعي بر اهميت و اميد اثرگذاري اين ديدار در مسير همگرايي و همدلي پيروان اديان و نفي خشونت توجه كرده اند . بواقع مي توان گفت صرفا انتشار عكس مودبانه و مهربانانه دو رهبر در قاب ساده اتاقي بي آلايش ، كه آيه الله سيستاني تقريبا همه مهمانان را در همين اتاق پذيرا مي شوند ، خود مي تواند نمادي بر اين همگرايي و نفي خشونت شود و از چندين همايش و بيانيه مشترك و توافق كاغذي و .... موثر تر مي نمايد .
سلام عرض میکنم خدمت همه سروران و بزرگوارانی که در این جلسه حضور دارند و کسانی که از شبکههای مجازی این بحث را میبینند. همانطور که اعلام شده است، موضوع بحث ما درباره «بررسی تفسیری و فقهی جرم محاربه و افساد فیالارض» است. شاید یکی از دلایل توجه به این موضوع، مسائلی است که این روزها در سطح جامعه ما روی داده و برخی غیرکارشناسانه به موضوع مجازاتهای معترضان پرداختهاند و همین زمینه دقت و تأمل بیشتر را در این عناوینی که در قرآن کریم -و بهتبع آن- در فقه مطرح است، برای ما فراهم کرده است.
نشست علمی روش مواجهه با چالشهای فقهی در دنیای معاصر با نظریه پردازی استاد سید محمد علی Anchorایازی شنبه شب در موسسه فهیم برگزار شد
استاد کاظم قاضی زاده
برای مشاهده جزئیات .. کلیک کنید.
دیشب در موسسه فهیم اولین جلسه تفسیر موضوعی قرآن با عنوان مشروعیت دولت در قرآن کریم برگزار گردید در این جلسه استاد قاضی زاده به مباحث مقدماتی پرداخت و گفت علم تفسیر نسبت به علوم دیگر در اسلام تقدم دارد. به علت نیازم مسلمانان به فهم متن قرآن که موجب ایجاد مدارس مختلف در میان صحابه شد.
به گزارش روابط عمومی موسسه فهیم، دویست و سی و نهمین جلسه نظریه پردازی موسسه فهیم با همکاری مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی دانشگاه آزاد اسلامی شب گذشته ـ شنبه 16 خردادماه ـ با موضوع "نوآوری های اصولی امام خمینی(ره)" با سخنرانی «حجت الاسلام و المسلمین کاظم قاضی زاده» و «حجت الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی» و با دبیری دکتر محمد مهدی تقدیسی و با حضور اساتید، طلاب، دانشجویان و پژوهشگران در محل موسسه فهیم قم با همکاری مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی دانشگاه آزاد، برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی موسسه فهیم، دویست و بیستمین جلسه نظریه پردازی موسسه فهیم شب گذشته ـ شنبه 24 آبان ماه ـ با موضوع "مناظره علمی تفسیر قرآن به قرآن در نگاه موافقان و مخالفان" با سخنرانی «استاد قاضی زاده، ایازی» به عنوان موافقان تفسیر قرآن به قرآن و «استاد میلانی» به عنوان مخالف تفسیر قرآن به قرآن و با حضور اساتید، طلاب، دانشجویان و پژوهشگران در محل موسسه فهیم قم برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی موسسه فهیم، دویست و نهمین جلسه نظریه پردازی موسسه فهیم شب گذشته ـ شنبه 6 اردیبهشت ـ با موضوع میزگرد "روش شناسی تفسیر امام خمینی(ره)" و با سخنرانی «اساتید محترم سید محمد علی ایازی و کاظم قاضی زاده، و دکتر محمد کاظم شاکر» و با حضور اساتید، طلاب، دانشجویان و پژوهشگران در محل موسسه فهیم قم برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی موسسه فهیم، یکصد وهشتاد و پنجمین جلسه نظریه پردازی موسسه فهیم شب گذشته ـ شنبه 4 خرداد ماه ـ با موضوع "بررسی گستره عدالت علوی" با سخنرانی «حجت الاسلام و المسلمین دکتر کاظم قاضی زاده» و با حضور اساتید، طلاب، دانشجویان و پژوهشگران در محل موسسه فهیم قم برگزار شد.
گرامی میداریم یاد مرحوم علامه طباطبائی در سالروز رحلت این شخصیت بزرگ من این عبارت را بخوانم بعد بحث را شروع کنم، امروز جلسه خاصی را برگزار م یکنیم و سعی می کنیم که انشاء الله یکی از بحث های ؟؟؟ بحث و چالش در حوزه اندیشه دینی را در محضر جناب استاد میلانی و حضرت استاد ایازی که انشالله تا دقایقی دیگر می رسند داشته باشیم و عنوان جلسه بحث علمی طلبگی بسیار صمیمانه داشته باشیم، از حضور دوستان سپاسگذارم. قبل از اینکه دیدگاههای آقای میلانی و ایازی داشته باشیم بعنوان مقدمه یک طرح نزاعی را مطرح می کنم که شاید برخی ابهامها را در همین آغاز در دیدگاه موافقان قرآن به قرآن بتواند حل کند.
بسم الله الرحمن الرحیم. موضوع بحث «اقتضائات فقهی حقالناس بودن رأی مردم» است. در انتخابات اخیر، نکتهای به فرهنگ انتخابات اضافه شد و آن طرح حقالناس بودن رأی مردم بود. البته نه به این معنا که این مسأله مستحدث و مخصوص به این انتخابات باشد، تصویری که مقام معظم رهبری نسبت به این انتخابات داشتند و کارهایی که در فضای تبلیغاتی نسبت به این موضوع صورت گرفت، الهامبخش این بود که این مسأله مورد واکاوی بیشتری قرار بگیرد تا ما از رهگذر توجه به این نکته در حوزهی انتخابات و رأی مردم، بیشتر بتوانیم به بحثهای فقه سیاسی و جایگاه آنها در اندیشهی نوین فقه سیاسی پی ببریم. یکی از مباحث آن مخصوصاً با توجه به فقهی و حدیثی بودن واژهی حقالناس و تکرار آن در موارد متعدد روایی و فقهی، این است که بتوانیم بعضی از استلزامات عمومی را که در این فضا قرار دارد، به دست بیاوریم و روی آن کار کنیم. قبل از هر چیزی من یک تعریف اجمالی از رأی،
بسم الله الرحمن الرحیم. یکی از بحثهایی که در این دوران مطرح شده، بحث «نفی خشونت از منظر قرآن و سنت» است. زمینههایی پیش آمده است این بحث مورد توجهی همهی کسانی باشد که علاقهمند به اسلام هستند یا نسبت به آن نگاه مثبت یا منفی دارند، لذا به این بحث پرداخته و این بحث را یک بحث جدی در عرصهی زندگی خود در نظر گرفتهاند.
اجمالاً در دو سه دقیقه خلاصه آن بحث را اشاره کرده و در ادامه به تکمله بحث قبلی خواهم پرداخت. در آن جلسه در تعریف فقه فردی و فقه اجتماعی گفتیم که دو نگاه دربارة فقه فردی و فقه اجتماعی وجود دارد. گاهی اوقات فقه فردی به نحوهای از مسائل فقهی که موضوع آن تک تک مکلفین است اطلاق میشود. در برابر فقه اجتماعی که مسائلی که موضوع آنها همه یا بخشی از جامعه هستند اطلاق میشود. از این منظر حکم مجازات سارق چون وظیفه جامعه است به عنوان فقه اجتماعی شناخته میشود. یا در مورد امر به معروف و نهی از منکر چون آن چه مکلف به آن است همه جامعه یا بخشی از جامعه هستند به آن فقه اجتماعی میگویند در برابر فقه فردی و این تعریفی بود از فقه اجتماعی و فردی که براساس نحوة تفاوت مکلفین که مکلف فرد است یا مکلف جامعه است.
بسم الله الرحمن الرحیم بحثي را كه من امشب در ادامه بحثهاي روششناسي هفتههاي قبل قصد دارم ادامه بدهم، بحث فقه فردي و فقه اجتماعي است. حتما ميدانيد كه اصل طرح مباحث روشي در حوزه فقه به اين نيت است، كه ما بتوانيم بر اساس نوع تعاملهايي كه تاكنون فقها درباره مباحث استنباطي خودشان داشتند، بتوانيم به يك نوع جمعبندي و يك نوع گزينش و در حقيقت به دستآوردن راه بهتر در استنباطهاي فقهي برسيم.
می دانیم که مکلف، در حوزه فقه شخصی وقتی با علم و یا دلیل معتبر مواجه می شود لازم است که بر اساس علم و یقین و یا گمان معتبر شخص خودش عمل کند. آیا در حوزه حکومتی نیز این گونه است؟ یعنی حاکم اسلامی در تصمیم گیری های کلان و عمومی که به حوزه حکومت و عرصه اجتماع مربوط است باید بر اساس یقین و اطمینان و یا گمان معتبر که برای شخص ایشان حاصل می شود عمل کند و یا ضوابط و قواعد دیگری در این عرصه وجود دارد؟ برای روشن تر شدن بحث مثال هایی را ذکر می کنم:
مقدمه در بخش های قبلی به انواع تفسیر موضوعی اشاره شد . اینک به تاریخچه و زمان پیدایش این سه نوع رویکرد و اندیشمندان مطرح در هر یک از این سه رویکرد اساسی به تفسیر مو ضوعی به طور جداگانه پرداخته می شود. در دوران معاصر چندی از اندیشمندان مسلمان توان خود را صرف تبیین این اندیشه کردهاند که قرآن به لحاظ مضمونی و ساختاری تا حدّ زیادی دارای انسجام و یکپارچگی است و ظاهراً این دیدگاه نوعی اجماع عمومی را هم در پی داشته است.
تفسیر موضوعی به سه نوع تفسیر موضوعی با هدف مشترک (و نه با موضوع مشترک)،شامل تفسیر موضوعی سوره های قرآنی، تفسیر واژگان و مصطلحات قرآنی و تفسیر نظریه پردازانه قابل تقسیم است .از سوی دیگر تفسیر موضوعی را به چهار نوع تفسیر (استنطاقی، استخراجی، استطرادی و استشهادی) تقسیم کردیم. در ادامه به اشتراکات و امتیازات تفسیر موضوعی و تفسیر ترتیبی پرداخته می شود.
گفته شد حقوق مختلفی را میتوان در نظر گرفت که در نظام اسلامی از دیدگاه قرآن و اهل بیت(ع) به عنوان حق مردم میتواند مطرح شود که یکی انتخاب حاکم بود و دیگری مشارکت در تصمیم سازیهای حکومتی بود. بعد از این دو حقوق دیگری هم هست که مورد بحث و نقد قرار گرفته اند و در متون اسلامی، به عنوان یکی از آموزههای دینی در عرصه حقوق مردم میتواند مطرح شود.
بحثی که در جلسات گذشته مطرح شد, دین و حقوق انسان بود که مقدمات آن گذشت و اینک یک بحث نسبتاً تفسیری را در این زمینه تحت عنوان دلالت آیه « لا اکراه فی الدین قد تبیّن الرشد من الغی» که دلالت بر آزادی عقیده دارد، مطرح میکنیم. در دنیای امروز اولین بحث در حقوق انسانها، بحث آزادی عقیده است گر چه برخی فلاسفه، آزادی فکر و اندیشیدن را در مرتبه قبلی تر مطرح میکنند ولی در عرصه حقوق چیزی باید طرح کرد که بشود با اهرمهای عادی به آن رسید و قانون برایش وضع کرد یا برای نقض آن مجازات تعیین کرد. آزادی اندیشه را میتوان در عرصه اخلاق و یا فقه طرح کرد مثلاً تفکر در ذات خداوند و... را منع کرد و آن هم در عرصههای خاص ولی صرف اینکه کسی در کشوری زندگی کند و ملزم شود که دربارة چیزی فکر کند یا نکند یک مسأله حقوقی نیست و در عرصه حقوق انسان مطرح نمیشود. حتی صرف اعتقاد قلبی هم قابل پیگیری نیست و به لحاظ حقوقی چون قابل اثبات نیست قابل پیگیری هم نمیباشد، لذا اصل فکر کردن و اندیشیدن و اعتقاد به اندیشهای که دارد، نمیتواند از موضوعاتی باشد که بتوان با آن برخورد حقوقی کرد. پس اولین آزادی، آزادی ابراز عقیده است. این مرحله، کمی مورد اختلاف است که آیا آزادی عقیده دینی داریم یا نه ؟که از موضوعات اختلاف بر انگیز میان اندیشه دینی شیعی و اسلامی و اعلامیه حقوق بشر میباشد. آنها میگویند ما آزادی عقیده دینی نداریم چون یک مسلمان نمیتواند از دین خودش بر گردد و یا هر دینی را برای خودش انتخاب کند. این بحثها گسترده است ولی در این جلسه به این مسأله میپردازیم که آیا آیه شریفه لا اکراه فی الدین که در مورد آزادی عقیده آورده شده است چه بحثهایی پیرامون آن صورت گرفته است؟
بحثی را که در این جلسه و سلسله نشستهای آتی بیان خواهیم کرد عبارت است از دین و حقوق انسان. این موضوع با سه رویکرد کلامی، قرآنی و فقهی در اندیشه اسلامی مطرح شده است. سؤالاتی که در این جا مطرح است این است که آیا دین برای انسان حقوقی را به رسمیت میشناسد یا نه؟ به تعبیری دیگر آیا انسانی که در اندیشه دینی تصویر شده است، انسانی است محقق یا نه؟ و اگر حقوقی در نظر گرفته شده است این حقوق در چه عرصههایی میباشد؟ برای پرداختن به ابعاد این مقوله، تبیین مفهومی واژه حق شایسته و ضروری است تا مشخص شود که حق با چه مفهوم و معنایی از معانیاش، مورد نظر میباشد