بحثی که در خدمت دوستان هستیم در مورد تحولات کشور یمن و بصورت مشخص تحولات اخیر که شیعیان یمن نقش جدی ایفا کرده اند و همچنان در جریان هست، جلسه پیش از این شاید یکسال قبل بودم، و در مورد مذهب زیدیه ریشه های تشیع زیدی تحولات تاریخ مذهب زیدیه از پیدایشش که منتسب به جناب زید فرزند امام سجاد علیهما السلام هست، در قرن دوم نهضتی را برپا کرد و عده ای از شیعیان که طرفدار گفتمان انقلابی و مبارزه و خروج و شمشیر کشیدن علیه خلفا بودند و مشی فرهنگی و تقیه امام باقر و امام صادق سلام الله علیها را نمی پسندیدند گویا اینها بعد نهضت جناب زید خودشان را زیدی نامیدند و طرفدار این گفتمان انقلابی و نظامی و سیاسی شدند و راه خود را بتدریج جدا کردند

مطالعه

خدمت همه حضار اساتید و دوستان و پژوهشگران محترم سلام عرض می‏کنم. عنوان بحث «فقه تکفیر و تحولات جدید تکفیری در اهل سنت» است. فقه تکفیری یا فقه تکفیر چیز جدیدی نیست، و از قدیم بوده است؛ یعنی بخشی از فقه ما و عمر آن به اندازه کل دستگاه فقه و کل تمدن اسلامی است. فقط به تدریج در مصادیق و موضوع و نه در مفاهیم کلی تکفیر، دگرگونی‏هایی صورت گرفته است.

مطالعه

دکتر قاسم جوادی: در بین دیدگاههای متفکرین شیعه آن شخصیتهائی که یک نکته ایی در رد یا نفی تکفیر دارند آنها را بعنوان دیدگاههایی بیاوریم که در شیعه مطرح است، این تعداد عالم شیعه بحث تکفیر را نقد و نفی کرده اند و بعد نتیجه گیری شود که این آن چیزی است که در تاریخ فکری تشیع هست، اگر به این کیفیت بحث می توانست مفید باشد امروز خیلی مفید نباشد

مطالعه

موضوع بحث این جلسه «چالش‌های فکری فراروی اندیشه‌ی تقریب» است. چالش‌های فکری را می‌توان به چهار دسته؛ چالش‌های فراروی امکان‌پذیری اندیشه‌ی تقریب، چالش‌ها فراروی مشروعیت اندیشه‌ی تقریب، چالش‌های مصلحتی در مقابل تقریب و چالش‌های فراروی کارآمدی تقریب، تقسیم کرد. اگر این چالش‌ها از جهت فکری قابل رفع نباشد، به این معنا است که امکان‌پذیری تقریب و تحقق آن با مشکل مواجه می‌شود و لذا قابل تحقق نمی‌باشد. دسته‌ی اول امکان تحقق اندیشه‌ی تقریب را زیر سؤال می‌برد

مطالعه

بحثی که امر فرمودند امشب خدمت شما ارائه بدهم لوازم قانون‏گذاری بر پایه فقه است. تلاش می‏کنم خیلی کوتاه بحثم را ارائه کنم که فقط مسمای طرح بحث صدق کند و بعد فرصتی هم در خدمت اساتید گرامی باشم. مراد از طرح این بحث این است که قانون‏گذاری بر اساس فقه چه الزامات و چه اقتضائاتی دارد؟ بایسته های تقنین بر پایه فقه چیست؟ وقتی قانون‏گذار بر اساس فقه امامیه امر قانون‏گذاری انجام می‏دهد چه اصول و اموری را باید مراعات کند؟ این بحث بیش از اینکه بحث فقهی باشد یک بحث قانونی است، و پایه قانونگذاری عبارت از فقه اسلامی است. قدری هم بحث من، نسبت به آنچه که در قانون‏گذاری کشور ما و در مجلس شورای اسلامی در ادوار مختلف صورت گرفته است و می گیرد، ماهیت انتقادی دارد.

مطالعه

موضوع بحث «حفظ نظام از اهم واجبات» است. به عنوان مقدمه عرض می‌کنم که مضمون این موضوع، در سخنان حضرت امام(ره) با عنوان «حفظ نظام از اوجب واجبات است»، مطرح شده است. اما در سخنان امام، مطالب دیگری هم وجود دارد که نشان می‌دهد ایشان حفظ اسلام را از اوجب واجبات می‌دانند. در این جلسه در مورد این موضوع بحث می‌کنیم. در خدمت آقای دکتر سیدعلی میرموسوی به عنوان نظریه‌پرداز هستیم و همچنین آقای غلامرضا بهروزلک به عنوان ناقد بحث استفاده خواهیم کرد.

مطالعه

بسم الله الرحمن الرحیم. موضوع بحث «اقتضائات فقهی حق‌الناس بودن رأی مردم» است. در انتخابات اخیر، نکته‌ای به فرهنگ انتخابات اضافه شد و آن طرح حق‌الناس بودن رأی مردم بود. البته نه به این معنا که این مسأله مستحدث و مخصوص به این انتخابات باشد، تصویری که مقام معظم رهبری نسبت به این انتخابات داشتند و کارهایی که در فضای تبلیغاتی نسبت به این موضوع صورت گرفت، الهام‌بخش این بود که این مسأله مورد واکاوی بیشتری قرار بگیرد تا ما از رهگذر توجه به این نکته در حوزه‌ی انتخابات و رأی مردم، بیشتر بتوانیم به بحث‌های فقه سیاسی و جایگاه آنها در اندیشه‌ی نوین فقه سیاسی پی ببریم. یکی از مباحث آن مخصوصاً با توجه به فقهی و حدیثی بودن واژه‌ی حق‌الناس و تکرار آن در موارد متعدد روایی و فقهی، این است که بتوانیم بعضی از استلزامات عمومی را که در این فضا قرار دارد، به دست بیاوریم و روی آن کار کنیم. قبل از هر چیزی من یک تعریف اجمالی از رأی،

مطالعه

موضوع بحث من همان طور که اعلام شده، «نظریه روح معنا و نقد و بررسی این نظریه» است. درباره نظریه «روح معنا» تقریباً از قرن هفتم در میان بسیاری اندیشمندان و عالمان اسلامی این مسأله در شکل خیلی مختصر و اشاره‌ای در حدّ مثلاً دو خط، سه خط، دیگه حداکثر 6ـ5 خط مطرح شده است و گذرا روی این مسأله تکیه کرده‌اند، اما در دوره معاصر به دلیل اینکه مرحوم حضرت امام در کتاب مصباح الهدایه خود ایشان چند جا به این مسأله اشاره می‌کنند، در مقالات و نوشته‌های مفصل این نظریه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. تا جایی که من اطلاع دارم شاید 5ـ4 مقاله مستقل مطرح شده است و حاج حسن آقای خمینی به دفاع از نظریه جد خودشان مرحوم امام آمدند به صورت کتاب این مسأله را مطرح کردند.

مطالعه

تقوی: بسم الله الرحمن الرحیم. با تشکر از سروران عزیزی که در این جلسه و این مناظره شرکت کردند. ابدائاً باید عرض بکنم با توجه به اینکه کم کم در آستانه سالگرد حضرت امام رضوان الله علیه قرار می‌گیریم، مؤسسه فهیم به استقبال رفت و یک بحث قرآنی را در رابطه با شخصیت تفسیری امام به بحث و مناظره اساتید بزرگوار گذاشت. حضرت امام یک شخصیت چند وجهی و چند بعدی است؛ یعنی یک علمی که در مراتب عالی به عنوان فقیه شناخته می‌شود، به عنوان عارف و فیلسوف شناخته می‌شود و در همان حال به عنوان یک شخصیت تفسیری و قرآنی شناخته می‌شود؛ گر چه حضرت امام تفسیر کاملی از قرآن ندارند، اما همین مقدار آثاری که جمع‌آوری شده است؛ افکار و اندیشه‌ها، نوشته‌ها و گفته‌های ایشان پیرامون قرآن، انصافاً حجم بالایی است به گونه‌ای که استاد محقق آیت الله ایازی مطالب پراکنده تفسیری امام را در 5 جلد که البته جلد اول مقدمه است و مطالب خودشان است، 4 جلد بعدی تفسیر امام است پیرامون بعضی از آیات و سور قرآن یا اینکه امام فقیهی بود که در فقه خودش به قرآن اهتمام ویژه‌ای داشت. نشانه آن وقتی که از بحث‌های فقهی و اصولی امام، بحث‌های ... امام، مباحث قرآنی و تفسیر جمع‌آوری شد، یک جلد کتاب 700 ـ 600 صفحه‌ای به عنوان «آیات الاح

مطالعه

موضوع بحث فتوای معیار در قانون‌گذاری است. در ابتدا مقدماتی را عرض می‌کنم تا به موضوع اصلی برسیم. بدیهی است که یک حکومت به قانون نیاز دارد. ضرورت وجود قانون از بدیهیات است و نیازی به بحث ندارد. در حکومت اسلامی هم، مانند هر حکومت دیگری، این ضرورت وجود دارد که امور اجتماعی و فردی مردم، از طریق وضع قوانین مناسب سامان پیدا کند.

مطالعه