موسسه فهیم

خلاصه ها

نفی خشونت از منظر قرآن و سنت

بسم الله الرحمن الرحیم. یکی از بحث‌هایی که در این دوران مطرح شده، بحث «نفی خشونت از منظر قرآن و سنت» است. زمینه‌هایی پیش آمده است این بحث مورد توجه‌ی همه‌ی کسانی باشد که علاقه‏مند به اسلام هستند یا نسبت به آن نگاه مثبت یا منفی دارند، لذا به این بحث پرداخته‏ و این بحث را یک بحث جدی در عرصه‌ی زندگی خود در نظر گرفته‏اند.

مطالعه

بررسی تحلیلی سیر مقتل نگاری عاشورا (2)

بسم الله الرحمن الرحیم. در این هفته آخرین شماره‌ی هفته‌نامه افق حوزه، به دست من رسید. در آخرین صفحه، به طور معمول ابیاتی را می‌نویسند. یک قطعه‌ شعر از طلبه‌ی جوانی بود که منظومه‌ی شعری داشت و به مصیبت‌ها و اسیری اهل بیت(ع) و خبر معروف مسلم جصاص کوفی اشاراتی داشت. مرحوم محدث قمی در «منتهی الآمال» که آن را بعد از «نفس المهموم» نوشت،

مطالعه

بررسی تحلیلی سیر مقتل نگاری عاشورا

علمای ما بطور مکرر در کتب متعدد تذکر دادند اولین کسی که در اخبار کربلا تتبع و آنها را جمع آوری و تدوین کرده است، شخصی به نام ابومخنف است. مخنف در عربی به معنای کسی است که توبینی حرف می‌زند. البته اسم خود او مخنف نیست، اسم جد او مخنف بوده است. او نوح بن یحیی بن سعید سالم ازدی غامدی کوفی بوده است. تاریخ وفات او در منابع ذکر شده، اما تاریخ ولادت ذکر نشده است که این یک امر طبیعی است، چون در اوائلی که شخص به دنیا می‌آید، خیلی شناخته شده نیست و منشاء اثر و محلی از اعراب ندارد،

مطالعه

رابطه‌ی جرم و گناه در حکومت اسلامی

ـ مجری: بسم الله الرحمن الرحیم، در ادامه‌ی برگزاری جلسات علمی مؤسسه فرهنگی فهیم، در این جلسه از جناب آقای سید جواد ورعی و جناب آقای مصطفی اسکندری دعوت کردیم. موضوع بحث «رابطه‌ی جرم و گناه در حکومت اسلامی» است. استاد ورعی در این زمینه مقاله‌ای نوشته و به این مطلب پرداخته‏اند. استاد اسکندری هم به نقد مباحث حجت الاسلام و المسلمین ورعی می‌پردازند و انشاءالله بحث علمی مناسبی خواهیم داشت. در ابتدا از آقای ورعی دعوت می‌کنیم تا به طرح مباحث بپردازند و خلاصه‌ای از مطالب مقاله خود بیان بفرمایند.

مطالعه

سیره معصومان وحدت هدف و اختلاف در روش

«شَرَعَ لَکُم مِّنَ الدِّینِ مَا وَصَّی بِهِ نُوحًا وَالَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَمَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَی وَعِیسَی أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ کَبُرَ عَلَی الْمُشْرِکِینَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَیْهِ اللَّهُ یَجْتَبِی إِلَیْهِ مَن یَشَاء وَیَهْدِی إِلَیْهِ مَن یُنِیبُ»[1] در آیه‌ی سیزدهم سوره‌ی شورا، وحدت پیام انبیاء مطرح شده است. از پیام حضرت نوح، ابراهیم و موسی، عیسی و پیامبر اسلام(ص) به عنوان یک دین و طریقه‌ی واحد یاد شده که از جانب خدای متعال برای انسان‌ها مقرر شده است و آن پیام واحد این است که دین را برپای دارید و در امر دین به تفرق کشیده نشوید

مطالعه

اعتدال از منظر دین، مقوم‌ها و شاخص‌ها

عنوان بحث امشب «اعتدال از منظر دین، مقوم‌ها و شاخص‌ها» است. مباحثی که قبلاً طرح شده است، مبانی اعتدال از منظر قرآن، نظریه‌ی اخلاقی اعتدال و اعتدال و نواندیشی دینی است. به نظر من در حوزه‌ی اعتدال، بحث‌های جدی وجود دارد. من می‌خواهم دو سؤال را مطرح کنم و پاسخ آنها را بدهم. مباحث مقدماتی و کلیات، بحث‌های واژه‌شناسی در قرآن و روایات،

مطالعه

گفتمان اعتدال و نواندیشی دینی

بحث این جلسه، «گفتمان اعتدال و نسبت آن با نواندیشی دینی» است. مقصود از گفتمان اعتدال، گفتمانی است که با انتخابات دوره‌ی یازدهم ریاست جمهوری در تیر ماه سال 1392 در ایران حاکم شد و مقصود از نواندیشی دینی، قرائتی از دین است که به عقل و یافته‌های بشر در حوزه‌ی علوم انسانی و یافته‌های تمدن جدید مانند دموکراسی و حقوق بشر پایبند است.

مطالعه

اندیشه حد وسط در اخلاق اسلامی

مایه‌ی افتخار بنده است که در این جمع علمی حاضر باشم و با دوستان وارد یک مباحثه‌ی علمی و انتقادی شویم. واقع این است که جامعه‌ی ما مثل یک کشتی بی‌لنگر در طول تاریخ کج می‌شود و همه‌ی ما تجربه‌ی گوناگونی از افراط و تفریط، بی‌اخلاقی‌ها و مانند آن را داشته‌ایم که خود بخود بحث رفتار و منش درست را پیش می‌کشد. اصولاً سخن از اخلاق، سخن از منش و رفتار درست است. این بستگی به آن دارد که ما اخلاق را چگونه تعریف کنیم. در یک نگاه مدرن که دیدگاه‌های پیامدگرایانه و تکلیف‌گرایانه را در برمی‌گیرد

مطالعه

مباني اعتدال در قرآن كريم

یکی از مهارت­های زندگی، دستيابي به اعتدال است. اين صفت اخلاقي به عنوان يكي از عوامل سعادت­بخش و ايجاد كننده موفقيت در زندگي و فراهم آورنده شرايط تعامل با ديگران شمرده شده است. این موضوع در علم اخلاق به صورت­اي مختلف بحث شده است. هر چند به لحاط مفهوم كلمه، مانند آزادي، عدالت، كرامت مورد ترديد نيست، اما با بدفهمی­های مفهومی و مصداقی مواجه است.

مطالعه

فقه بکارگیری سلاح‌های شمیایی

قال الله تعالی فی محکم کتابه «وَ قاتِلُوا في‏ سَبيلِ اللَّهِ الَّذينَ يُقاتِلُونَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدين»[1]. موضوع جلسه «فقه بکارگیری سلاح‌های شمیایی» است که از مسائل مهم و جدی دنیای امروز است. ظهور و بروز ابزارهای جدید برای استفاده در جنگ که از مجموعه‌ی آنها تعبیر به سلاح‌های کشتار جمعی می‌شود، مسائل جدیدی را در برابر فقه ما قرار داده است. از ویژگی‌های سلاح‌های کشتار جمعی این است که اثر زیان‌بار آنها فقط مختص کسانی نیست که در میدان جنگ حضور دارند، بلکه آثار آن بسیار وسیع‌تر است و شامل افراد دیگر مانند زنان، کودکان و افراد ناتوان هم می‌شود و حتی بالاتر از آن در تخریب و نابود کردن همه‌‌ی موجودات زنده اعم از حیوانات و گیاهان نقش بسزایی دارد. سلاح‌های کشتار جمعی به دو نوع سلاح هسته‌ای و سلاح شمیایی تقسیم می شود. موضوع مورد بحث ما، سلاح شمیایی است. این مسأله در فقه ما سابقه و پیشینه‌ای‌ دارد، لذا ابتدا مسأله را بر حسب نظرات فقهای گذشته بررسی می‌کنیم و مروری بر آرای آنها داریم و بعد به نظر فقهای معاصر و مشکلاتی که در مورد این مسأله وجود دارد و درباره‌ی آنها باید تأمل کرد، خواهیم پرداخت. پیشینه‌ی سلاح‌های شمیایی در فقه

مطالعه