موسسه فهیم

خلاصه ها

گفتمان اعتدال و نواندیشی دینی

بحث این جلسه، «گفتمان اعتدال و نسبت آن با نواندیشی دینی» است. مقصود از گفتمان اعتدال، گفتمانی است که با انتخابات دوره‌ی یازدهم ریاست جمهوری در تیر ماه سال 1392 در ایران حاکم شد و مقصود از نواندیشی دینی، قرائتی از دین است که به عقل و یافته‌های بشر در حوزه‌ی علوم انسانی و یافته‌های تمدن جدید مانند دموکراسی و حقوق بشر پایبند است.

مطالعه

اندیشه حد وسط در اخلاق اسلامی

مایه‌ی افتخار بنده است که در این جمع علمی حاضر باشم و با دوستان وارد یک مباحثه‌ی علمی و انتقادی شویم. واقع این است که جامعه‌ی ما مثل یک کشتی بی‌لنگر در طول تاریخ کج می‌شود و همه‌ی ما تجربه‌ی گوناگونی از افراط و تفریط، بی‌اخلاقی‌ها و مانند آن را داشته‌ایم که خود بخود بحث رفتار و منش درست را پیش می‌کشد. اصولاً سخن از اخلاق، سخن از منش و رفتار درست است. این بستگی به آن دارد که ما اخلاق را چگونه تعریف کنیم. در یک نگاه مدرن که دیدگاه‌های پیامدگرایانه و تکلیف‌گرایانه را در برمی‌گیرد

مطالعه

مباني اعتدال در قرآن كريم

یکی از مهارت­های زندگی، دستيابي به اعتدال است. اين صفت اخلاقي به عنوان يكي از عوامل سعادت­بخش و ايجاد كننده موفقيت در زندگي و فراهم آورنده شرايط تعامل با ديگران شمرده شده است. این موضوع در علم اخلاق به صورت­اي مختلف بحث شده است. هر چند به لحاط مفهوم كلمه، مانند آزادي، عدالت، كرامت مورد ترديد نيست، اما با بدفهمی­های مفهومی و مصداقی مواجه است.

مطالعه

فقه بکارگیری سلاح‌های شمیایی

قال الله تعالی فی محکم کتابه «وَ قاتِلُوا في‏ سَبيلِ اللَّهِ الَّذينَ يُقاتِلُونَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدين»[1]. موضوع جلسه «فقه بکارگیری سلاح‌های شمیایی» است که از مسائل مهم و جدی دنیای امروز است. ظهور و بروز ابزارهای جدید برای استفاده در جنگ که از مجموعه‌ی آنها تعبیر به سلاح‌های کشتار جمعی می‌شود، مسائل جدیدی را در برابر فقه ما قرار داده است. از ویژگی‌های سلاح‌های کشتار جمعی این است که اثر زیان‌بار آنها فقط مختص کسانی نیست که در میدان جنگ حضور دارند، بلکه آثار آن بسیار وسیع‌تر است و شامل افراد دیگر مانند زنان، کودکان و افراد ناتوان هم می‌شود و حتی بالاتر از آن در تخریب و نابود کردن همه‌‌ی موجودات زنده اعم از حیوانات و گیاهان نقش بسزایی دارد. سلاح‌های کشتار جمعی به دو نوع سلاح هسته‌ای و سلاح شمیایی تقسیم می شود. موضوع مورد بحث ما، سلاح شمیایی است. این مسأله در فقه ما سابقه و پیشینه‌ای‌ دارد، لذا ابتدا مسأله را بر حسب نظرات فقهای گذشته بررسی می‌کنیم و مروری بر آرای آنها داریم و بعد به نظر فقهای معاصر و مشکلاتی که در مورد این مسأله وجود دارد و درباره‌ی آنها باید تأمل کرد، خواهیم پرداخت. پیشینه‌ی سلاح‌های شمیایی در فقه

مطالعه

نقد و بررسی ترجمان وحی، اثر آیت‌الله صادقی تهرانی

جناب آقای صادقی تهرانی مبارک و خجسته است خدایی که بر قلب نورانی بنده‌ی ویژه‌ی خود، قرآن، کتاب جدا سازنده‌ی حق از باطل را فرو فرستاد تا برای جهانیان هشدار دهنده‌ای باشند. با عرض سلام خدمت سروران و دوستان گرامی، پیشاپیش ضمن تبریک ایام رجب و مبعث رسول خاتم(ص)، خدمت اساتید، علما و فرهیختگان به نمایندگی از جامعه العلوم القرآن خیرمقدم عرض می‌نمایم و امیدوارم این جلسه که به دعوت موسسه فهیم و همت دانشمند عالیقدر حضرت آیت‌الله قاضی‌زاده در نقد کتاب گرانقدر «ترجمان وحی» مزین شده است، توفیقات لازم را کسب نماید. فقیه قرآنی آیت‌الله دکتر محمد صادقی تهرانی، صاحب تفسیر «الفرقان» در جایگاه عالی‌ترین مقام اجتهاد در علوم قرآنی و از جمله نوادر دوران و شهید راه خدا بود، که با قرآن زیست، انیس و مونس آن بود و با پیشینه‌ی بیش از نیم قرن کاوش بی‌شائبه‌ی درون قرآنی برای دریافت حقایق و ظرائف کلام وحی

مطالعه

بررسی گستره‌ی عدالت امیرالمؤمنین علی(ع)

مسأله‌ی عدالت و عدالت اجتماعی، مورد اختلاف نیست، همه دم از عدالت می‌زنند و شاید بتوانیم بگوییم که هیچ کسی در تاریخ، ادعای ظلم را طرح نکرده است و اگر بحثی هم هست، در مورد الگوی عدالت یا شیوه‌های اعمال آن در عرصه‌های مختلف اجتماع است، والا راجع به اصل آن باید بگوییم بحثی است که در سخن گفتن و یاد کردن، در نگاه همه یکسان است و چه بسا افرادی بخوبی از آن سخن می‌گویند

مطالعه

معناشناسی امامت در آیه‌ی ابتلاء

مجری(سید حسین یوسفی فخر): با تشکر از حضور اساتید جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر نجارزادگان. و استاد محمد مرادی . جهت معرفی عرض می کنم آقای نجارزادگان استاد تمام رشته‌ی علوم قرآن و حدیث از دانشگاه تهران هستند و تخصص ایشان در تفسیر تطبیقی است. بحث امشب هم بنوعی تفسیر تطبیقی و بررسی دیدگاه‌های مختلفی است که در مورد امامت در آیه‌ی ابتلاء مطرح شده است. استاد محمد مرادی هم از محقیقن و پژوهشگرانی هستند که دارای تألیفات متعددی در حوزه‌ی مباحث قرآنی و کلامی هستند و در این جلسه، بعنوان ناقد در خدمت ایشان هستیم. در آغاز از جناب استاد نجارزادگان درخواست می‌کنیم، نظریه‌شان را بیان بفرمایند و بعد در خدمت آقای مرادی خواهیم بود.

مطالعه

مقایسه سازمان روحانیت شیعه و کلیسای کاتولیک

موضوع این جلسه مقایسه‌ی سازمان روحانیت شیعه و کلیسای کاتولیک است. حقیقت این است که کلیسای کاتولیک یک مجموعه‌ بسیار وسیع است و بلحاظ شمارگان بیشترین تعداد را دارد. تعداد آنها مهم نیست، بلکه تنوع جغرافیایی، فرهنگی و تاریخی آنها مهم است. آنچه که گفته می شود، مبتنی بر کلیسای کاتولیک در اروپا است که بیشتر در این زمینه مطالعه و تجربه دارم. البته کلیسای کاتولیک خصوصاً در آمریکای لاتین، بویژه بعد از انتخاب پاپ جدید، آمریکای شمالی، آفریقا و همچنین در آسیا آینده‌ی خوبی دارند. تعداد آنها در آسیا کم است، ولی با توجه به توسعه‌ای که شرق آسیا در حال تجربه‌ی آن است و در سال‌های آینده شاهد تغییری در نظام اعتباری اقتصادی دنیا در جهت میل به آسیا شرقی هستیم، لذا واجد اهمیت خواهد بود.

مطالعه

فاطمه زهرا سلام الله علیها کوثر قرآن

امشب شب شهادت کوثر قرآن، فاطمه زهرا(س) و به تعبیر لطیف یکی از شاعران خراسانی، شب شهادت مادر فرزندان آرزو است. این شب بهانه و زمینه‌ای است برای آنکه امت مسلمان، دلدادگان به حق و شیفتگان معارف اهل‌بیت(ع) هر چه بیشتر با معارف، حقایق و آموزه‌های آن عزیزان آشنا شوند.

مطالعه

وضع حدیث انگیزه ها وآسیب ها

سال 79 در دانشگاه درسی تحت عنوان «بررسی احادیث موضوعه» ارائه کردم و سرفصل این درس راجع به وضع حدیث و تاثیری که بر جامعه آن روز امروز داشته و دارد بود، این درس بهانه ای شد که من مطالعه کنم و برای دانشجویان جزوه ای با عنوان «درآمدی بر وضع حدیث» نوشتم. بعد دوستان دانشگاه پیشنهاد کردند که کتاب درسی بنویسم چون این بحث، کتاب درسی نداشت، «درسنامه وضع حدیث» در سه سال تنظیم در 304 صفحه تدوین و در سال 84 چاپ شد و در سال بعد به عنوان کتاب سال حوزه معرفی شد.

مطالعه